Uit verschillende studies is gebleken dat THC-olie heel effectief is bij de behandeling van zogenaamde ‘vrouwenkwalen’, variërend van PMS over pijnlijke menstruatiekrampen tot overgangsklachten. 

Veel van die ongemakken worden veroorzaakt door een hormonale disbalans. Zoals we weten speelt het endocannabinoïde systeem (ECS) een belangrijke rol bij de hormoonhuishouding. Bovendien verlicht THC-olie de pijnklachten die vaak met zulke aandoeningen gepaard gaan. 

In onderstaand artikel ga ik dieper in op het polycysteus-ovariumsyndroom, afgekort PCOS. Ik vertel je wat de aandoening precies inhoudt, wat de mogelijke oorzaken zijn en hoe THC-olie kan helpen om het hormonale evenwicht te herstellen en de ongemakken waarmee patiëntes kampen te verminderen.

PCOS is een gynaecologische aandoening die wereldwijd naar schatting één op de vijftien vrouwen treft. De naam omschrijft letterlijk wat de stoornis inhoudt, namelijk dat er zich meerdere (poly) vochtblaasjes (cysten) in de eierstok (ovarium) bevinden.

Vooral de grotere cysten kunnen pijn in het bekkengebied, de onderbuik en de onderrug veroorzaken. 

Om uit te leggen wat er bij PCOS misloopt, is het belangrijk om te weten wat er tijdens een normale menstruatiecyclus gebeurt:

In de eerste helft van de cyclus ontstaan er enkele follikels of vochtblaasjes in de eierstokken. Gewoonlijk ontwikkelt slechts één blaasje zich verder. In deze fase wordt het hormoon LH aangemaakt om de rijping van de follikel te bevorderen. 

Wanneer het vochtblaasje volgroeid is, knapt het en komt er een eicel vrij die vervolgens via de eileider naar de baarmoeder gaat. Dit punt in de menstruatiecyclus noemen we de ovulatie of de eisprong.

In de tweede helft van de menstruatiecyclus wordt er overwegend progesteron geproduceerd. Dit hormoon bereidt het lichaam voor op de innesteling van een embryo. Wanneer er geen bevruchting heeft plaatsgevonden, volgt de menstruatie circa veertien dagen na de ovulatie. 

Bij vrouwen die aan PCOS lijden komen de in de eierstok gevormde follikels moeilijk tot groei en ovulatie. Wanneer er geen eisprong plaatsvindt, blijven de onrijpe follikels in de eierstok aanwezig. 

Op die manier ontstaan er cysten. Het uitblijven van de ovulatie veroorzaakt een onregelmatige menstruatiecyclus – PCOS-patiëntes menstrueren minder vaak of zelfs helemaal niet – en bijgevolg een verminderde vruchtbaarheid. 

Insulineresistentie en hormonale disbalans

PCOS ontstaat meestal door insulineresistentie. Insuline is een hormoon dat aangemaakt wordt in de alvleesklier en ervoor zorgt dat glucose (suiker) omgezet wordt naar energie. De afgifte van insuline wordt bepaald door de glucoseconcentratie in ons bloed, ook wel de bloedsuikerspiegel genoemd. 

Suiker en geraffineerde koolhydraten veroorzaken een insulinepiek, gevolgd door een onvermijdelijke dip die ons opnieuw naar suiker doet verlangen.

Insulineresistentie ontstaat wanneer het lichaam gedurende een lange periode te veel insuline aanmaakt. Op de duur worden de receptoren als het ware ongevoelig – of resistent – voor het hormoon. Als gevolg daarvan wordt glucose minder goed in de lichaamscellen opgenomen, waardoor de bloedsuikerspiegel op termijn gaat stijgen. 

Een verminderde gevoeligheid voor insuline kan niet alleen diabetes type 2 veroorzaken, maar ook de hormonale balans verstoren. Onbehandelde insulineresistentie wordt namelijk in verband gebracht met hogere testosteronconcentraties. 

Symptomen van een te hoog testosterongehalte bij vrouwen zijn onder andere niet-leeftijdsadequate acné en overtollige haargroei, voornamelijk op de borst en in het gezicht. 

Vicieuze cirkel

Wetenschappers zijn het erover eens dat er verband bestaat tussen PCOS en een hormonaal onevenwicht, aangezien de aandoening in veel gevallen gepaard gaat met te hoge testosteronwaarden en oestrogeendominantie (ten opzichte van progesteron). 

Het is echter onduidelijk of deze disbalans als een oorzaak of een gevolg beschouwd moet worden. Vermoedelijk is er sprake van een vicieuze cirkel. 

PCOS werkt te hoge testosteronconcentraties in de hand door een te grote aanmaak van het hormoon LH. Bij een normale menstruatiecyclus wordt het hormoon enkel tijdens de eerste helft van de cyclus aangemaakt.

Omdat er bij PCOS-patiëntes minder vaak een eisprong plaatsvindt, wordt er bijna voortdurend LH geproduceerd. Het teveel aan LH stimuleert de testosteronproductie in de eierstokken.

Daarnaast zijn er twee mechanismes die oestrogeendominantie ten opzichte van progesteron veroorzaken. Enerzijds wordt het teveel aan testosteron gedeeltelijk omgezet naar oestrogeen. Deze omzetting vindt ondermeer plaats in de vetcellen. 

Hoe meer vetcellen er aanwezig zijn, hoe meer testosteron er kan omgezet worden. Tegelijkertijd resulteert oestrogeendominantie in vetopslag, waardoor het hormonale onevenwicht zichzelf in stand houdt. 

Anderzijds is de verhouding tussen oestrogeen en progesteron verstoord, omdat progesteron een hormoon is dat overwegend in de tweede helft van de menstruatiecyclus – dus na de eisprong – aangemaakt wordt. Wanneer er geen ovulatie plaatsvindt, wordt er minder progesteron geproduceerd.

De drievoudige werking van THC-olie

THC-olie heeft een gunstig effect op maar liefst drie risicofactoren die in verband gebracht worden met het ontstaan van PCOS, namelijk insulineresistentie, overgewicht en een hormonale disbalans. 

Ten eerste verhoogt THC de insulinegevoeligheid. Dit vermindert overigens niet alleen het risico op PCOS, maar ook op diabetes type 2. 

Daarnaast verhoogt de cannabinoïde het metabolisme, wat bijdraagt aan het behoud van een gezond gewicht. 

Tot slot heeft het psychoactieve bestanddeel van cannabis een gunstig effect op de hormoonbalans.

Minder pijn en depressieve klachten

PCOS gaat vaak gepaard met pijn in het bekkengebied, de onderbuik en de onderrug. Bij een aanzienlijk aantal patiëntes veroorzaakt deze aanhoudende pijn op termijn depressieve gevoelens. THC-olie staat bekend om zijn pijn verlichtende werking én heeft een positief effect op het humeur.

Tekst: Shanna Pettens

Als er tijdens een quiz gevraagd zou worden ‘Wat weet je over Marilyn Monroe?’ zouden de meeste kandidaten het over haar films, de iconische foto boven het luchtrooster of haar vermeende affaire met president Kennedy hebben. Het feit dat de legendarische en veel te jong overleden filmster aan endometriose leed en daardoor ongewild kinderloos bleef is waarschijnlijk minder bekend.

De actrice was waarschijnlijk de bekendste, maar spijtig genoeg lang niet de enige endometriosepatiënte. De pijnlijke gynaecologische aandoening treft wereldwijd ongeveer 10 à 15% van de vrouwen in de vruchtbare levensfase. In Nederland alleen al gaat het om ruim 400.000 patiëntes. 

De ziekte treedt op wanneer het slijmvlies dat zich normaal enkel aan de binnenkant van de baarmoeder bevindt ook daarbuiten begint te groeien. Het weefsel reageert op hormonale veranderingen gedurende de menstruatiecyclus alsof het zich in de baarmoeder bevindt. Dit veroorzaakt (heftige) pijn en gaat vaak gepaard met chronische ontstekingsreacties. 

Daarbovenop kan het buitenbaarmoederlijke weefsel de eileiders, eierstokken en baarmoederwand aantasten en zelfs de nier-, blaas- en darmfunctie verstoren. Ongeveer de helft van de patiëntes krijgt te maken met vruchtbaarheidsproblemen.

Endometrioseklachten komen voornamelijk voor bij vrouwen in de leeftijdscategorie van dertig tot vijvenveertig jaar. Circa 15% van de patiëntes is jonger dan dertig. Uit onderzoek blijkt echter dat het weefsel dat verantwoordelijk is voor deze klachten al op veel jongere leeftijd aanwezig kan zijn. Zo kunnen er bij tienermeisjes endometriale implantaten aangetroffen worden, terwijl ze er op dat moment nog geen hinder van ondervinden. Vermoedelijk gaan er jaren overheen voordat het slijmvlies dat buiten de baarmoeder groeit ook daadwerkelijk voor problemen zorgt. 

Endometriose versus pijnlijke maandstonden

Maandstonden zijn geen pretje. Een recente omvraag van het Radboud UMC waaraan ruim 42 000 Nederlandse vrouwen deelnamen bevestigt dit. Maar liefst 85% van de respondenten gaf aan maandelijks menstruatiepijn te hebben.

Bij één derde zou de pijn zo hevig zijn dat het dagelijkse functioneren erdoor belemmerd wordt. Hoe kunnen vrouwen dan inschatten of er sprake is van ‘normale’ menstruatiepijn of dat er mogelijk iets ernstigers aan de hand is, vraag je je misschien af.

Zeer pijnlijke maandstonden zijn gewoonlijk het eerste symptoom van endometriose, maar na verloop van tijd krijgen patiëntes ook op andere momenten in hun cyclus last van (hevige) buikpijn. Door de aanwezigheid van baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder kan er chronische pijn in het bekken, de onderrug en de buik ontstaan. Ook geslachtsgemeenschap kan voor vrouwen met endometriose pijnlijk zijn.

Immunologische stoornissen en klinisch endocannabinoïden tekort

Hoewel de aandoening voor het eerst in 1921 vastgesteld werd, tasten wetenschappers nog steeds in het duister wat de precieze oorzaak betreft. Erfelijkheid lijkt een rol te spelen. Vrouwen van wie de moeder, zus of tante aan endometriose lijdt hebben een grotere kans om de ziekte te ontwikkelen. 

Volgens een andere theorie zouden immunologische stoornissen betrokken zijn bij het ontstaan van de ziekte. Deze gedachte wordt ondersteund door de vaststelling dat (auto-)immuunziektes verhoudingsgewijs vaker voorkomen bij endometriosepatiënten. 

Verschillende studies hebben aangetoond dat THC, de psychoactieve stof afkomstig van de cannabisplant, het immuunsysteem ondersteunt. Als het vermoedelijke verband tussen een haperend immuunsysteem en het ontstaan van endometriose blijkt te kloppen, kan de toediening van THC – bijvoorbeeld in de vorm van olie – een preventieve werking hebben. Wanneer een patiënte al symptomen heeft zou THC-olie de voortgang van de ziekte kunnen afremmen. 

Tot slot wordt de ziekte in verband gebracht met een klinisch endocannabinoïdetekort. Na de hersenen bevat het vrouwelijke voortplantingsstelsel het grootste aantal cannabinoïde receptoren. Bij vrouwen die aan endometriose lijden blijken er minder CB1-receptoren in het weefsel van de baarmoederholte aanwezig te zijn. Dit tekort kan leiden tot de groei en verspreiding van buitenbaarmoederlijk slijmvlies en een toename van de pijnklachten.  

Zoals we inmiddels weten, bindt THC zich aan de CB1-receptoren van het endocannabinoïde systeem (ECS). Door de toediening van THC-olie worden de endocannabinoïde receptoren geactiveerd. Op die manier wordt het ECS hersteld en hervindt het zijn natuurlijke balans. 

THC-olie vermindert pijnklachten, ontstekingsreacties en sombere gevoelens

Endometriose is een ingrijpende ziekte die een grote impact heeft op het lichamelijke en mentale welzijn van patiënten. Bovenop de fysieke ongemakken kampen veel endometriosepatiënten met psychische aandoeningen zoals depressie en angststoornissen. 

Omdat THC een pijnverlichtende en ontstekingsremmende werking heeft, kan THC-olie gebruikt worden om de fysieke symptomen van de ziekte te behandelen.

Daarnaast heeft THC een gelijkaardige werking als het zogenaamde gelukshormoon serotonine. Op die manier draagt de cannabinoïde bij aan een positief humeur. 

Besluit 

Tot nu toe heeft de traditionele geneeskunde geen adequate remedie tegen endometriose gevonden. De huidige behandeling richt zich vooral op symptoombestrijding. Naast pijnmedicatie krijgen patiënten geregeld antidepressiva of medicijnen tegen angststoornissen voorgeschreven. Deze geneesmiddelen hebben echter bijwerkingen en langdurig gebruik kan schadelijk zijn.

THC-olie kan als natuurlijk alternatief voor pijnstillers en antidepressiva dienen. Bovendien heeft het een remmend effect op ontstekingsreacties. Als verder onderzoek de link tussen endometriose en het immuunsysteem – dat trouwens deel uitmaakt van het ECS – bevestigt, zou dat ten slotte betekenen dat THC-olie niet enkel de symptomen, maar ook de oorzaak van de aandoening kan aanpakken.

Tekst: Shanna Pettens

THC-olie verlicht Prikkelbare Darm Syndroom-klachten

Door Shanna Pettens

Iedereen heeft wel eens ervaren hoe vervelend het is als je darmen van slag zijn. In de meeste gevallen is de boosdoener een bacterie of een virus en zijn de klachten van voorbijgaande aard, maar bij sommige patiënten houden ze veel langer aan. Wanneer iemand gedurende minstens twaalf weken buikklachten en ontlastingsproblemen (bijvoorbeeld verstopping of diarree) heeft, worden de ongemakken mogelijk veroorzaakt door een Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). 

PDS is een verstoring van de functie van het maag-darmkanaal waarbij de dikke darm te veel of net te weinig bewegingen maakt. Hierdoor kan diarree of verstopping ontstaan. De aandoening valt onder de noemer ‘functionele buikklachten’, wat betekent dat de werking van de darmen verstoord is.

Naast pijn op wisselende plaatsen in de buik en problemen met de stoelgang, behoren gasvorming, een opgezette buik en vermoeidheid tot de meest gehoorde klachten. 

PDS is een veelvoorkomende aandoening. Minstens 10% van de Nederlandse bevolking zou eraan lijden. Vermoedelijk is dit een onderschatting van de werkelijke cijfers, want uit wereldwijd onderzoek blijkt dat circa 20% van de bevolking PDS-klachten zou kunnen hebben. De ziekte komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Maar liefst 75% van de patiënten zijn vrouwen. De ziekte kan zowel bij volwassenen als bij kinderen voorkomen.

De precieze oorzaak van PDS is onbekend, maar er zijn aanwijzingen dat de ziekte samenhangt met onder meer voedselallergieën of –intoleranties, stress, een verstoorde darmflora en een hormonale disbalans. Mogelijk speelt erfelijkheid eveneens een rol.  

Omdat er geen test bestaat die kan aantonen of iemand wel of niet aan PDS lijdt, wordt de diagnose gesteld op basis van de door de patiënt gerapporteerde klachten in combinatie met enkele onderzoeken (bloedafname, stoelgangsstaal of indien nodig een endoscopie) om andere ziektes uit te sluiten.

Verstoorde signalen

Bij ruim 60% van de patiënten met PDS zijn de zenuwen in de darmwand extra gevoelig. De ziekte wordt steeds vaker als een verstoring in de hersen-darm-as gezien, waarbij de darmen verstoorde signalen aan de hersenen doorgeven en vice versa. 

We weten intussen dat de reactie van onze hersenen op pijnprikkels samenhangt met ons endocannabinoïde systeem (ECS) en dat de cannabinoïde receptoren zich op verschillende plaatsen in ons lichaam bevinden, waaronder ook de darmen. Opkomende theorieën koppelen aandoeningen zoals PDS dan ook steeds vaker aan verstoringen van dit regulerende systeem.

Pijnstillend en stress verlagend

PDS is een chronische aandoening. Tot op heden is er geen remedie die de ziekte definitief kan genezen. De behandeling richt zich dan ook voornamelijk op het verlichten van de symptomen. Artsen raden hun patiënten meestal aan om hun levensstijl aan te passen en stress zoveel mogelijk te vermijden. Vooral dat laatste blijkt in praktijk geen eenvoudige opgave.  

THC, de belangrijkste psychotrope stof uit de cannabisplant, staat bekend om zijn stress verlagende werking. Bovendien zorgt de cannabinoïde ervoor dat onze zenuwen minder pijnsignalen aan de hersenen doorgeven. PDS-patiënten met overgevoelige zenuwen in de darmwand zouden daarom veel baat bij een behandeling met THC-olie kunnen hebben.

Herstelde balans

Tot slot kan THC het onevenwicht in het ECS herstellen. Het molecuul hecht zich aan de belangrijke cannabinoïde receptoren CB1 en CB2 en kan op die manier de darmbeweging reguleren die de klachten veroorzaakt. Wanneer de dikke darm zijn gezonde ritme heeft teruggevonden, zullen klachten zoals diarree, obstipatie en gasvorming vaak vanzelf verdwijnen.